D.d. 30 september 2020
Ik zond eerder een bericht naar de Kiesraad met daarin mijn zorgen over het veilig kunnen stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De Kiesraad stuurde mijn bericht door naar het ministerie van BZK. Daarvan ontving ik zojuist onderstaand antwoord:
Geachte heer Spruit,
Uw vraag aan de Kiesraad van 16 oktober jl. is doorgestuurd naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In uw e-mail merkt u op dat mensen in de praktijk vaak voor ander gedrag kiezen dan de overheid in het kader van de Corona- maatregelen van hen vraagt. Daarom acht u de kans groot dat u niet gaat stemmen als het niet mogelijk zal zijn digitaal of per post te stemmen.
Ik wil u in de eerste plaats bedanken voor de moeite die u hebt genomen om uw mening met ons te delen. Ik begrijp uw wens om per post of digitaal te kunnen stemmen.
Op dit moment wordt onder andere ook bekeken of stemmen per post mogelijk gemaakt kan worden. De minister heeft aangegeven de Tweede Kamer hier begin november over te informeren. Voor het stemmen per brief is het nodig om de Kieswet aan te passen. Ook moet er gekeken worden hoe het stemmen per post zich verhoudt tot de waarborgen waar het verkiezingsproces aan moet voldoen, zoals het stemgeheim en de stemvrijheid. Het is aan het Parlement om hierover te oordelen en te besluiten tot aanpassing van de Kieswet.
In juni 2018 heeft het kabinet (zie: Kamerstukken II 2017/18, 31142, nr. 83, p. 7 e.v.) een standpunt ingenomen over elektronisch stemmen. Het kabinet constateerde daarbij dat in de loop van de jaren de risico's hiervan alleen maar zijn toegenomen. Het gaat dan om risico’s voor de waarborgen waar het verkiezingsproces aan moet voldoen, zoals het stemgeheim en de stemvrijheid. Ons stemproces is nu, omdat bij het stemmen geen digitale middelen worden gebruikt, niet kwetsbaar voor digitale dreigingen en digitale risico’s. Bovendien is het hierdoor controle achteraf mogelijk.
Het kabinet wil, gelet op de dreigingen die worden onderkend, die kwetsbaarheden niet in het stemproces introduceren. Recentelijk (zie Kamerstukken II 2019/20, 35 300 VII, nr. 124, onderdeel 3 Kiesrecht) heeft het kabinet dit standpunt nog eens bevestigd.
In tegenstelling tot elektronisch stemmen of internetstemmen, is het bij het bijvoorbeeld digitaal doen van de belastingaangifte of bij het bestellen van boodschappen, altijd mogelijk om zaken, die tijdens de digitale procedure fout zijn gegaan, achteraf te herstellen.
Tot slot wil ik u er op wijzen dat in nagenoeg alle landen, dus ook in Europa, niet elektronisch wordt gestemd. In al die landen moet de kiezer met potlood of pen een papieren stembiljet invullen.
Ik vertrouw er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groeten,
Team Maatschappelijke correspondentie DGBRW/DenB
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties